مردم شریف ایران و افغانستان
با سلام و احترام
همانطور که مستحضر هستید، در جهان امروز، مهاجرت به واقعیتی در زندگی روزمره بسیاری از باشندگان کشورهای گوناگون تبدیل شده است. در دهه‌های اخیر میلیون‌ها تن از مردم دو کشور همسایه، ایران و افغانستان، به دلایل گوناگون ناگزیر از ترک یار و دیار شده و دست به مهاجرت به دیگر سرزمین‌ها و زندگی در غربت زده‌اند. این امر به ویژه در ایران زمینه‌ای برای همزیستی میان مهاجران افغانستانی و میزبانان ایرانی در پنج دهه گذشته در بیشتر شهرها و روستاهای ایران را فراهم آورده و سبب دوستی‌های بی‌مانندی میان این همسایگان شده است.
با این همه، گاه به گاه شاهد شکل‌گیری موج‌های افغانستانی هراسی و ایرانی هراسی میان مردمان این دو کشور بوده‌ایم. به ویژه در دو سال اخیر، از یکسو افزایش شمار خواهران و برادران افغانستانی که به واسطه تحولات سیاسی و شرایط دشوار زندگی در کشورشان مجبور به مهاجرتی تازه شده‌اند، و از سوی دیگر بحران اقتصادی و اجتماعی در جامعه ایرانی، زمینه‌ای فراهم کرده که برخی با انگیزه‌های گوناگون، گاه از سر دلسوزی و گاه با هدف تفرقه‌افکنی، مطالبی را در فضاهای حقیقی و مجازی به نشر برسانند که حاصلی جز جدایی میان دو ملت همکیش، همزبان و هم فرهنگ نمی‌تواند داشته باشد.
از این رو، ما نهادهای مدنی علمی و فرهنگی از دو کشور ایران و افغانستان، نخست از همه دانشگاهیان دو کشور (استادان، دانشجویان و پژوهشگران) دعوت می‌کنیم تا با دانش و تجربه خود برای تقویت بنیان‌های پیوند اجتماعی میان مردمان دو کشور همسایه گام‌هایی استوار بردارند. حضور شمار بالای دانشگاهیان دانای افغانستانی در ایران در کنار دانشگاهیان خردمند ایرانی، می‌تواند سرمایه علمی بزرگی برای رشد و پیشرفت هر دو کشور بوده و زمینه تقویت بنیان‌های همگرایی منطقه‌ای را در آینده فراهم آورد.
دوم، از مردم هوشیار و آگاه ایران و افغانستان دعوت می‌کنیم که با اتکا به ارزش‌ها و باورهای فرهنگی و دینی دیرپای‌مان، از توجه به سوگیری‌های ستیزه‌جویانه توسط برخی اشخاص یا رسانه‌ها در هر دو کشور دوری کرده و با همدلی و بزرگ‌منشی، برگ زرینی از تاریخ روابط دوستانه میان اقوام گوناگون در سراسر منطقه را به نمایش بگذارند. یادمان باشد که در طول تاریخ، اقوام گوناگونی همچون کرد، هزاره، گیلک، تاجیک، آذری، لر، ازبک، فارس، بلوچ، ترکمن، عرب، پشتون، قزاق و غیره در کنار پیروان آیین‌ها و مذاهب گوناگون همچون سنی، شیعه، زرتشتی، مسیحی، کلیمی و غیره همواره در کنار یکدیگر زیسته و بنیان فرهنگ و تمدن باشکوه ایرانی را بنا گذاشته‌اند.
سوم، از دولتمردان و تصمیم‌گیران در دو حوزه سیاست خارجی و سیاست داخلی می‌خواهیم تا با برنامه‌ریزی و مدیریت درست و دقیق و بهره‌گیری از تجربیات دیگر کشورهای مهاجرپذیر، مساله حضور پرشمار مهاجران در ایران را از تهدید به فرصت تبدیل کرده و از ظرفیت‌های موجود علمی در میان دانشگاهیان دو کشور برای طراحی الگوها و سیاست‌های موثر در جهت پیشگیری از بحران‌های اقتصادی، اجتماعی و امنیتی بهره جویند. بی‌تردید هرگونه سهل‌انگاری و یا موازی کاری نهادهای گوناگون، می‌تواند آثار زیانباری برای شمار بالایی از مردمان دو کشور به همراه داشته باشد. ما نهادهای مدنی علمی و فرهنگی ایرانی و افغانستانی، آمادگی خود برای هرگونه یاری سیاست‌گذاران در ساماندهی هرچه سریعتر به شرایط موجود را اعلام می‌داریم.
مهر/میزان ۱۴۰۲
نام نهادها به ترتیب الفبا:
انجمن ادبی هرات، انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، انجمن علمی مطالعات افغانستان در دانشگاه علامه طباطبائی، انجمن علمی مطالعات صلح ایران، انجمن همدلان ایران و افغانستان (پایندان)، خانه مولانا، خردسرای فردوسی، مجله پارسی بان، مجله کاخ بلند، مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی دانشگاه تهران، موزه تصاویر معاصر، موسسه تحقیقات صلح و توسعه کابل، موسسه فرهنگی دُر دری.
