بیانیه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات درباره طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی»

این روزها سپهر عمومی کشور در سطوح خرد و کلان دل‌نگران طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی» است که در مجلس یازدهم روند شتاب‌زده و نامتعارف برای تبدیل شدن به قانون را طی می‌کند. در صورت تصویب این طرح در نخستین سطح، دسترسی به اینترنت و استفاده از پیام‌رسان‌ها بیش از گذشته دشوار می‌شود.

انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات به عنوان یک نهاد علمیِ تخصصی در حوزه مطالعات فناوری اطلاعات و ارتباطات، با درک دغدغه‌ها و نگرانی‌های بخش‌های مهمی از جامعه که زندگی خود را در پیوند با این فناوری می‌دانند و همراهی با هزاران ایرانی که کارزاری در نقد این طرح را پیش می‌برند و تا کنون نزدیک به یک میلیون نفر آن را امضا کرده‌اند، موارد ذیل را درباره این طرح به سیاست‌گذاران کشور متذکر می‌شود:

۱- سابقه تاریخی اجرای طرح‌های سلبی و محدودکننده نشان از ناکارآمدی مطلق همه آن‌ها در ادوار مختلف سیاست‌گذاری فرهنگی دارد. حضور مسؤولان و چهره‌های اجرایی در شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده و سلطه نسبی شبکه‌های ماهواره‌ای بر حوزه سیاست و زندگی روزمره نشانه‌هایی آشکار از شکست سیاست‌های کنترلی در مورد ماهواره و محدودیت دسترسی به شبکه‌های اجتماعی است.

۲- محدودسازی دسترسی به شبکه‌های اجتماعی به دلیل ذات متکثر و غیرمتمرکز فناوری‌های نوین دشوار و تقریبا ناممکن است. ماهیت اینترنت «جمعی» و «متکثر»، «فرازمانی» و «فرامکانی» است. تلاش‌هایی که موجب سلب این عناصر هویتی شوند تاب مقاومت دربرابر فشار اجتماعی در جامعه ایران را نخواهند داشت.

۳- آنچه در میان سطور این طرح پنهان است و باید نسبت به آن نگران بود واگذاری بخش‌های مهمی از مسؤولیت‌های قوا و نهادهای رسمی به کمیسیون‌ها و تشکیلات جدیدالتاسیس است. از جمله آنکه وظایف سه نهاد مهم زیرمجموعه وزارت ارتباطات در کنترل درگاه ورود اینترنت به کشور و تنظیم‌گری و سیاست‌گذاری استفاده از آن، پس از تصویب این طرح به طور کامل به یک نهاد غیرپاسخگو به مردم واگذار خواهد شد. موضوعی که نتیجه آن تضعیف نهاد دولت خواهد بود.

۴- شبکه‌های اجتماعی در ایران در سال‌های اخیر به یکی از بازیگران مهم در اکوسیستم اقتصاد دیجیتال تبدیل شده‌اند. شبکه اجتماعی اینستاگرام میلیون‌ها ایرانی را فروشنده و خریدار خدمات و کالاهایی کرده است که توسط کارآفرینان خُرد تولید و عرضه می‌شوند. سخن از محدودیت این شبکه‌ها و سپردن کسب‌وکارها به سعی و خطای جایگزین‌های ناآزموده علاوه بر ایجاد حس ناامنی روانی، بنیان و پویایی این اقتصاد نوپا را هدف گرفته است، به خصوص که بسیاری از این کسب‌وکارها نه در پایتخت و شهرهای بزرگ، بلکه در مناطق محروم و روستاهای دور از مرکز پا گرفته‌اند و با توانمندسازی جوامع محلی به توسعه منطقه‌ای کمک‌ کرده‌اند.

۵- شبکه جهانی اینترنت علاوه بر اینکه در دوره کرونا به بستری برای ارتباط میان انسان‌های در قرنطینه و دورکاری کمک کرده است، پیش از آن نیز بستر فعالیت بسیاری از کسب‌وکارهای متوسط و بزرگ و ارتباط آن‌ها با جهان بوده است. بسیاری از کسب‌وکارهای خدماتی مانند حوزه گردشگری و فناوری اطلاعات بدون یک ارتباط اینترنتی پایدار و متوازن با جهان عملاً از دور خارج می‌شوند و از چرخه فعالیت‌های مولد ملی باز می‌مانند.

انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات ضمن تاکید بر اهمیت فضای مجازی و ضرورت سیاستگذاری چند وجهی و چندجانبه با تاکید بر علائق و منافع همه ذی‌نفعان، معتقد به بررسی همه جوانب علمی، فناورانه، حقوقی، اجتماعی و سیاسی اقداماتی از این دست و جلب مشارکت تمامی نخبگان، نهادهای علمی و دانشگاهی، تخصصی و مدنی است. بدون شک اگر نهادهای حاکمیتی در ایران برای چاره‌اندیشی در برابر پدیده‌های جدید ارتباطی و اطلاعاتی و پاسخ‌گویی به تغییرات اجتماعی و مطالبات عمومی از در گفت‌وگو و فرصت‌انگاری وارد نشوند، با کاهش سرمایه اجتماعی و افزایش شکاف‌ها و گسست‌ها همبستگی و توان ملی رو به فرسایش خواهد رفت، در حالی که مسیر تحول و نوآوری متوقف نخواهد شد.

مطالب مرتبط

آخرین مطالب

برچسب ها

آب آموزش آینده‌پژوهی اخراج اساتید دانشگاه ارتباطات بین‌المللی ارتباطات سلامت اعتراضات ۱۴۰۱ اعظم صوفیانی افغانستان انتخابات انتخابات انجمن انجمن جامعه‌شناسی ایران بازی‌های دیجیتال حلقه مطالعاتی نقد و بررسی متون شهری دکتر اصغر ایزدی جیران دکتر افسر افشاری نادری دکتر بهار زند رضوی دکتر بهارک محمودی دکتر حسین پاینده دکتر شیرین احمدنیا دکتر عباس قنبری باغستان دکتر عباس کاظمی دکتر علی ربیعی دکتر فردین علیخواه دکتر محمد امین قانعی راد دکتر محمد مهدی مولایی دکتر مسعود کوثری دکتر مقصود فراستخواه دکتر منصور ساعی دکتر نعمت‌الله فاضلی دکتر هادی خانیکی رسانه روابط عمومی روز جهانی آینده روز جهانی ارتباطات روزنامه‌نگاری زنان سالمندی سلامت روان سلسله نشست‌های روز جهانی ارتباطات و روابط عمومی سیاست‌گذاری سینما شبکه‌های اجتماعی شهر صلح طرح صیانت فرهنگ فضای مجازی فلسفه برای کودکان فناوری مجمع عمومی عادی مجموعه نشست‌های علم، فرهنگ و ارتباطات در خدمت مهاجران افغانستان محیط زیست مردم‌نگاری مرضیه ادهم مهاجران نقد کتاب نوجوان همایش همایش سلامت روان و رسانه همایش کنکاش‌‌های مفهومی و نظری درباره جامعه ایران هنر هوش مصنوعی پایگاه خبری گلونی پدرام الوندی کارگاه آموزشی کرسی نظریه‌پردازی کرونا کودک گردشگری