بیستمین سالگرد درگذشت هانری لوفبور؛ اندیشه‌ای جهانی شده

این برنامه نخستین برنامه از سه برنامه ای است که امسال انسان شناسی و فرهنگ در بزرگداشت سه متفکر مهم قرن بیستم تشکیل می دهد. دو برنامه دیگر  به دهمین سالگرد درگذشت پیر بوردیو جامعه شناس و انسان شناس  و ایوان ایلیچ  متفکر و فیلسوف اختصاص دارند که در اواخر سال 1390 یا در ابتدای سال 13921 به اجرا در می آید.

چکیده سخنرانی ها

دکتر داور شیخاوندی:زندگی و آثار لوفبور
در این سخنرانی  پس از روایت آشنایی با پروفسور لوفبور درماه های آغازین سال تحصیلی 48-1346 ه.ش در چارچوب دکترای دانشگاه نانتر، پاریس 10، به توصیف و تشریح گروهی از آثار او از جمله  “حق شهری” در سال 1968 ترجمه ی “گزیده هایی از کارل مارکس” در دو جلد، “نقد زندگی روزمره” در دو جلد،”زندگی روزمره در جهان مدرن”،”زبان و جامعه” ، “اندیشه مارکسیسم و شهر” 1971، “انفجار”، “دانشگاه نانتر در قله 1969″، درباره ی دولت: 1) دولت در جهان مدرن 2) درباره ی دولت: نظریه مارکسیم دولت از هگل تا مائو 3) درباره ی دولت: شیوه ی تولید دولتی 4) درباره ی دولت: تضادهای دولت مدرن و …پرداخته خواهد شد. برخی از  کتاب های موجود بزرگ  متفکر، مبارز، نویسنده، هنرمند و … شاخص قرن بیستم نیز معرف ی می شوند و. سرانجام  به بازگوئی گزیده ای از کتاب “اشتباهات” استخراج از گفتگوی بی پیرایه پروفسور لوفبور با یکی از زیستنامه نگاران فرانسوی می پردازیم..

دکتر مرتضی منادی: نظریه ی زمان و شکل گیری موقعیت ها
زمان چیست و چه نقشی در زندگی انسان دارد؟ انسان در مقابل زمان چگونه نقش بازی می کند؟ نظریة زمان پاسخگوی این پرسش ها می باشد. هنری لوفبور فیلسوف مشهور فرانسوی معتقد است، «یکی از تفاوت های بین انسان و حیوان وجود زمان های خاص در نزد انسانها می باشد. یعنی: انسان دارای زمانهای مشخص و خاص برای فعالیت های بخصوص بوده، در حالی که حیوانات فاقد آن هستند.» برای مثال، حیوان هر زمانی گرسنه شود به دنبال  غذا یا شکار می رود، در حالیکه انسان از قبل برنامه ریزی کرده و عمل می کند، و نه تنها مواد غذائی خود را تهیه کرده، بلکه تحولاتی و تغییراتی بر روی این مواد خام انجام می دهد. همچنین، انسان 24 ساعت خود را به چند زمان اصلی و فرعیِ خوردن : صبحانه، نهار و شام, و عصرانه تقسیم می کند. منظور لوفبور از زمان (Moment), مجموعة لحظاتی است که یک فضای ارزشی و کاری خاصی را مطرح می کند. (لوفور, 1989) برای مثال, ممکن است فرد در زمان و در حال غذاخوردن باشد, اما در ضمن غذاخوردن در حال اندیشیدن به کاری و یا گفتگوی با کسی باشد. بنابراین, فضای واقعی یا زمان اصلی در این موقعیت, زمان فکرکردن و یا گفتگو کردن می باشد که در این بخش منظور ما این نوع زمان است. در این بحث موضوع زمان از این دیدگاه بررسی می شود.

دکتر ناصر فکوهی : نظریه ی لوفبور و تحول زندگی روزمره در تاریخ معاصر ایران
زندگی روزمره ومفهوم امر شهری در مرکز نظریه اجتماعی لوفبور قرار دارد. در اندیشه  لوفبور بر خلاف افکار غالب درباره دوران صنعتی ، شهری شدن صرفا زائیده انقلاب صنعتی نیست. او بر عکس معتقد است که شهری شدن موقعیت های جدیدی را برای  کنشگران اجتماعی به وجود می آورد که در آن ممکن است به اجزائی از خود بیگانه در خدمت مصرف گرایی نظام سرمایه داری در بیایند  و در این صورت جامعه به سوی نابودی تدریجی یا آنومی گسترده  پیش خواهد رفت  و یا می توانند با رهایی خود از نظام مصرف گرا با خلاقیتی که شهر و امر شهری به آنها می دهد شرایط  آزادی خود را فراهم کنند. تقابل دولت/ جامعه مدنی در جامعه صنعتی پیشرفته  در اندیشه لوفبور به حداکثر خود می رسد و این دو با یکدیگر نسبتی سلبی پیدا می کنند. در این سخنرانی تلاش می شود این نظریه در دیدی کلان با پدید آمدن دولت ملی و شهری شدن ایران در طول یک قرن اخیر مقایسه و چشم اندازهایی برای مطالعه انسان شناسی تاریخی در این زمینه عرضه شود. تلاش صد ساله ای که در ایران برای ساخت «دولت ملی» و «ملت» انجام شده است، نه تنها تجربه صنعتی شدن بلکه تجربه انقلاب اطلاعاتی را نیز از خلال دو انقلاب بزرگ سیاسی پشت سر گذاشته از این رو، رویکرد «تاریخ دراز مدت» آنال در اینجا می تواند مبنای بحث باشد. بحث ما همچنین  با تکیه بر حوزه های شهر، هویت و نظام های کالایی در روابطشان با تمایز اجتماعی و اشاره ای به نظریه های دیوید هاروی به عنوان یکی از مهم ترین ادامه دهندگان کار لوفبور انجام می شود.