گزارش نشست «آینده سالمندی در ایران»

نشست نگاهی به آینده فرهنگ سالمندی در ایران، روز 9 مهر 1398 همزمان با روز سالمند، از طرف گروه سیاست‌گذاری فرهنگی انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات در سالن انجمن‌های دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار گردید.

در این نشست ابتدا خانم دکتر افسر افشاری نادری موسس و مدیر گروه سیاستگذاری فرهنگی انجمن، مقدمه ای درباره چگونگی تشکیل شورای جهانی سالمندی و نامگذاری روز جهانی سالمندان و قوانین و سیاست هایی که به دنبال آن در ایران تعریف شده است سخنانی بیان کردند. ایشان با اشاره به ماده 2 مصوبه قانون برنامه سوم توسعه، که بر امکان حضور سالمندان در جامعه، بر تامین حداقل نیازهای اساسی آنان، افزایش احترام آنها در خانواده و جامعه و تقویت شان آنها تاکید شده، و همینطور در بند 7 و 15 سیاست های کلی جمعیت در تکریم سالمندان براتخاذ روش های حمایتی و تشویقی مناسب و مراقبت های جسمی و روحی و عاطفی آنان می پردازد، اشاره کردند. و نیز ماده 80 قانون برنامه ششم توسعه بر مناسب سازی اماکن و معابررا بیان و اینکه محیط باید برای سالمند مناسب باشد و محیط اجتماعی باید بستر را برای حضور سالمند فراهم کند، را مورد تاکید قرار دادند.

ایشان افزودند که عمده ترین مشکل ما در بخش سالمندی عدم برنامه ریزی است. با توجه به اینکه در سالهای آینده جمعیت ما جمعیت جوان محسوب نخواهد شد، هم اکنون باید به فکر این قشر که پیش بینی می شود تا 50 سال آینده به 30 در صد جمعیت کل خواهد رسید، فکر کرده و برنامه ریزی مناسب در این زمینه را آغاز نمود و برای رفع نیازهای آنان تمهیداتی را لحاظ نمود تا امکان دسترسی به همه فرصت های برابر برای آنان ایجاد گردد.
پس از دکتر افشارنادری، مهندس مسعود صبغی مدیرعامل بنیاد فرهنگ سالمندی، ادامه دادند که این بنیاد از ابتدای سال ۹۸ با مجوز وزارت کشور کار خود را شروع کرد، اشاره کردند که ما به دنبال این هستیم تا مجموعه ای ملی، بین المللی، پویا و سرآمد در حوزه های سالمندی داشته باشیم که به ذینفعان خود که سالمندان هستند خدمات چندگانه ارائه دهد.

‌ایشان اظهار کردند که سالمندی با تحلیل رفتن قوای جسمانی و روحی تعریف پیدا می کند، وی با بیان اینکه توجه نسبت به جامعه سالمندی در کشور دچار توقف شده است، تصریح کردند: سالمندی با تحلیل رفتن قوای جسمانی و روحی تعریف پیدا می کند اما سالمندی فقط سن نیست و سالمندان نیز می توانند توانایی و فعالیت های خوبی از خود نشان بدهند.

ایشان تاکید کردند: طبق تحقیقات، سالمندی از سن ۶۵ سالگی شروع می شود و سه قسمت دارد. 65 الی 75 سالگی(سالمند جوان)، ۷۵ تا ۸5 سالگی (سالمند پیر) و ۸۵ به بالا (کهن سال).
مدیرعامل بنیاد فرهنگ سالمندی خاطرنشان کردند: سالمندی را باید از دوران دبستان به بچه ها آموخت و در این باره به کودکان آموزش داد.
وی با اشاره به اینکه باید به دوران سالمندی از همین امروز فکر و برای آن دوره برنامه ریزی کرد اضافه کردند: سالمندی به عنوان یک اصل جدا نشدنی و بخشی از زندگی ما است. اگر این اصل را بپذیریم و برای آن از همین امروز برنامه ریزی کنیم، به طور قطع نگاهمان به سالمندی تغییر پیدا خواهد کرد.
آقای صبغی گفتند: ما اعتقاد داریم که می توانیم در سالمندی زندگی را از نو بسازیم و کاری کنیم که دوره سالمندی برای افراد همانند دوران کودکی شود اما این بار به دلخواه و شرایط خود سالمند و شرایط برای وی طوری رقم بخورد که تاکنون آرزویش را داشته است.

‌مهمترین چیزی که هر سالمندی نیاز دارد ترحم و دلسوزی نیست بلکه توجه و شنیده شدن است.
زندگی دوم بحثی است که در بنیاد مطرح شده تا سالمندان زندگی دوباره خود را در دوران سالمندی همان طور که دوست دارد انجام بدهند.
وی تاکید کرد: ما به این زندگی، زندگی زیست نشده می گوییم. زندگی ای که فرد آرزوی انجام آنها را داشته اما به دلایلی نشده است. خیلی از افراد زندگی زیست نشده زیادی دارند که باید حل شود. زندگی زیست نشده را باید زندگی کرد و در بنیاد سعی می کنیم برای سالمندان فعالیت هایی که دوست دارند اما انجام نداده اند را کمک کنیم که محقق شود.
مهم ترین چیزی که هر سالمندی نیاز دارد ترحم و دلسوزی نیست بلکه توجه و شنیده شدن است.
وی تصریح کرد: ارائه خدمات حمایتی، آموزشی، هنری، آشنا کردن سالمندان و خانواده هایشان با حقوق سالمندی در جامعه، ایجاد خانه های سالمندی(جهت حمایت های اجتماعی و فعالیت های سالمندان در فضاهای جدید) و در چشم اندازی بلندتر ایجاد شهرک سالمندی فیزیکی و مجازی جهت اشتغال و فعالیت سالمندان و… بخشی فعالیت ها و تلاش های بنیاد برای احیای نیروی سالمندی و استخراج تجربه های آنان است.

این فعال اجتماعی افزود: یکی از برنامه های بنیاد ایجاد شهرک سالمندی برای سالمندانی است که نیاز به همراه یا پرستار دارند تا به آنها خدمات ارائه دهد. این شهرک می تواند برای جوانان زیادی نیز شغل ایجاد کند مثل کارگاه مد و پوشاک ویژه سالمندان.

مدیرعامل بنیاد فرهنگ سالمندی با اشاره به وجود قوانین منع اشتغال سالمندان در کشور، افزود: این قوانین حس بدی برای سالمندان ایجاد می کند و همچنین تهدید بزرگی برای جامعه است اما می توان تهدیدها را به فرصت تبدیل کرد. به همین دلیل در بنیاد اتاق فکر سالمندی  کرده و از تجربه ها و ایده های سالمندان کشورها استفاده می شود.
صبغی تصریح کرد: ما خیلی از استادان را داریم که می توانند تجربیات خود را جمع آوری و در اختیار دیگر استادان و جوان ها قرار دهند.
وی ادامه داد: در حال حاضر یکی از خانه های سالمندی که دارای ۱۹ واحد است، در حال ساخت است و این فضا می تواند محلی پویا و فعال برای فعالیت سالمندان و همچنین ارائه خدمات درمانی و اجتماعی به آنها باشد.
مدیرعامل بنیاد فرهنگی خاطرنشان کرد: ازدواج، اشتغال و تفریح آن چیزی است که به سالمندان کمک می کند تا انزوا و گوشه نشینی را کنار گذاشته و زندگی دوم خود را به خوبی شروع کنند. در همین رابطه راه اندازی تورهای گردشگری برای سالمندان یکی دیگر از اهداف بنیاد است. ما سعی داریم آرامش سالمندان را ارتقا دهیم و کمک کنیم تا زندگی نزیسته خود را فارغ از هر دغدغه ای آغاز کنند.

این جلسه پس از پرسش و پاسخ فراوان در ساعت 19 به پایان رسید.