نشست «نتایج انتخابات مجلس دهم مشهد؛ از منظر رسانه‌ای، جامعه‌شناسی و سیاسی» به همت دفاتر خراسان انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات و انجمن جامعه‌شناسی ایران برگزار شد.
به گزارش ایلنا، هادی خانیکی در ابتدای نشست «نتایج انتخابات مجلس دهم مشهد؛ از منظر رسانه‌ای، جامعه‌شناسی و سیاسی» که عصر امروز در تالار رجائی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی برگزار شد، اظهار کرد: ضعف ارتباط بین نهادهای مدنی و انجمن‌های علمی میان رشته‌ای از مهم‌ترین ضعف‌های دانشگاه در سامان‌دهی به این نهادها و تشکل‌های علمی است و تا زمانی که دانشگاه دغدغه جامعه‌شناسان، محققان و در حوزه مسائل سیاسی را از خود دور کند، به نوآوری دست نخواهد یافت. مشاور رئیس جمهور در امور رسانه و مطبوعات دولت اصلاحات، انتخابات را از مهم‌ترین مولفه‌های سیاسی در کشور عنوان کرد و افزود: ارتباط بین دستگاه‌های اجرایی، نهادها، احزاب و … را باید در بررسی نتایج انتخابات لحاظ کرد، همچنین پرداختن به امور سیاسی به همان میزان پرداختن به آسیب‌های اجتماعی حساسیت و ضرورت دارد.
رسانه‌های سنتی در پیروزی انقلاب نقش برجسته‌ای داشتند
خانیکی با تاکید بر اینکه انتخابات متغییر مهمی در مشارکت سیاسی است، عنوان کرد: عواملی همچون نقش جنسیت، سن، شغل، طبقه، گروه‌های اجتماعی و نقش ارتباطات اجتماعی در ارزیابی نتیجه انتخابات باید مورد لحاظ قرار گیرد.
مشاور رئیس جمهور در امور رسانه و مطبوعات دولت اصلاحات با اشاره به نقش برجسته رسانه‌های کوچک همچون نوار کاست‌های حاوی سخنان امام یادآور شد:در آن زمان رسانه‌های کوچکی همچون کاست حاوی سخنان امام نقش موثرتری از رادیو تلویزیون داشت و در واقع رسانه‌های سنتی در پیروزی انقلاب نقش برجسته‌ای داشتند.
رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات اظهار کرد: جامعه را می‌توان از منظر علوم ارتباطات به ۳ سطح دریافت‌کنندگان پیام، رهبران افکار و پیروان افکار تقسیم‌بندی کرد، حال به اعتقاد بنده نقش ارتباطات میان‌فردی در انتخابات اخیر بیش از پیش است و این ارتباطات میان‌فردی از طریق تلگرام قوی‌تر شد.
جامعه از ضعف احزاب، سازمان‌ها و تشکل‌های غیر منسجم رنج می‌برد
مشاور فرهنگی رئیس جمهور در دولت اصلاحات با تاکید بر اینکه جامعه از ضعف احزاب، سازمان‌ها و تشکل‌های غیر منسجم رنج می‌برد، عنوان کرد: در شرایط فعلی رسانه‌ها جایگزین نهادهای سیاسی شدند، حال آن که باید یک ارتباط منطقی و طبیعی بین نهادهای سیاسی، اجتماعی و مدنی وجود داشته باشد.
خانیکی اظهار کرد: طرح‌های محلی و منطقه‌ای نشان می‌دهد که ما در مشهد با جریان‌هایی مواجه هستیم که تدریجی و مستمر هستند و نتیجه قابل توجهی را در جامعه ایجاد کرده‌اند.
وی با اشاره به نقش مردم حاشیه شهر در انتخابات افزود: نباید مساله حاشیه‌نشینی، فقر و شکاف اجتماعی را در تحلیل انتخابات مشهد نادیده گرفت.
رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات اظهار کرد: انتخابات ۷ اسفند گامی به جلو بود، چرا که به رای توسعه‌ای نزدیک‌تر است و به عبارتی رای توسعه‌ای به رای سیاسی و حزبی شباهت فراوانی دارد.
ترک انتخابات هم خود یک انتخاب بود
در بخش دیگری از مراسم، علی یوسفی؛ عضو هیات علمی جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی اظهار کرد: انتخابات مظهر اعمال اراده ملت و راهی برای بیان اراده و خواست عمومی است که طی آن آموزش جامعه‌پذیری صورت می‌گیرد.
وی افزود: ۴ مدل عقلانی، هنجاری، شناختی و آنتروپی را می‌توان برای تحلیل انتخابات در نظر گرفت، در مدل عقلانی رای دادن با تاکید عمده بر سودمندی است و بر مبنای تئوری هزینه_فایده است، در مدل هنجاری، رای‌دهنده آگاهی لازم را به شرایط رای ندارد و شناخت وی از کاندیدا ناقص است از این رو مردم بنا بر هویت حزبی به کاندیدا رای می‌دهد.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه فردوسی افزود: در الگوی رای‌دهی شناختی، مردم براساس شناخت روشن از میان کاندیداها دست به انتخاب می‌زنند.
عضو هیات علمی جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی با تاکید بر اینکه رای غالب در انتخابات اخیر رای هنجاری است، اظهار کرد: ترک مشارکت هم یک انتخاب است اما با این حال درصد قابل توجهی از مردم مشهد تصمیم به ترک انتخابات گرفتند، حال آن که ترک انتخابات هم خود یک انتخاب بود.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه فردوسی با بیان اینکه رای مردم تهران بیشتر صبغه سیاسی دارد، اظهار کرد: جناح اصول‌گرا از تمامی ظرفیت خود برای پیروزی در انتخابات بهره برد، حال آن که جناح اصلاحات قادر به سازمان دادن نیروهایش نبود، حال اگر رای اصول‌گرایی به هر نحوی شکسته می‌شد سرنوشت انتخابات طور دیگری رقم می‌خورد.
یوسفی اظهار کرد: رفتارهای احزاب، گروه‌ها، وضعیت جریان‌ها و ناظران را باید در بررسی و تحلیل انتخابات مدنظر قرار داد.
انتخابات، کسب قدرت از طریق مسالمت آمیز
در ادامه، دکتر سید حسین اطهری؛ عضو هیات علمی علوم سیاسی دانشگاه فردوسی اظهار کرد: برابر دانستن انسان‌های برابر در تمامی حوزه‌ها پیش زمینه یک انتخابات آزاد است، در غیر این صورت انتخابات آزاد محقق نمی‌شود.
وی هدف انتخابات را کسب قدرت دانست و یادآور شد: انتخابات به معنای کسب قدرت از طریق تغییر انتخاب مسئولین به صورت مسالمت آمیز است.
اطهری افزود: انتخابات بهترین ابزار برای مشروعیت‌بخشی به نظام است، اگر مردم این فرآیند را درست تلقی کنند امکان اثرگذاری‌اش بیش از پیش خواهد بود.
عضو هیات علمی علوم سیاسی دانشگاه فردوسی عنوان کرد: نتیجه انتخابات در مشهد را می‌توان متاثر از چند عامل دانست، نخست آن که شهر مشهد شهر مهاجر پذیری و چند قومیتی با فرهنگ‌های متنوعی است که همه اقوام در آن یکسان فکر کنند، از این رو برای کسب نتیجه مطلوب در تهران باید برای تک تک این گروه‌ها برنامه داشت.
با رحلت حجت‌الاسلام عبایی خراسانی اصلاح‌طلبان در مشهد فاقد رهبر شدند
اطهری تسلط جبهه پایداری و انجمن حجتیه در مشهد را از دیگر عوامل مهم عدم موفقیت جناح اصلاحات در مشهد عنوان کرد و یادآور شد: شهرداری مشهد هم در اختیار جبهه پایداری است، از این رو چند صد میلیارد تومان بودجه‌ای را که برای اقدامات فرهنگی تدارک دیده بود در ایام انتخابات صرف تبلیغات کرد، جناح حاکم بر مشهد درصدد است برای حفظ عنصر قدرت از تمامی امکانات به نحو مطلوب استفاده کند.
اطهری اظهار کرد: مذهب عنصری حیاتی در شهر مشهد است و این عنصر عامل مهمی در جلب اعتماد مردم در این شهر است، حال علی‌رغم تعیین‌کنندگی عنصر مذهب در شهر مشهد، جناح اصلاحات در این شهر شعار مذهبی نمی‌دهد.
عضو هیات علمی علوم سیاسی دانشگاه فردوسی اظهار کرد: فقدان رهبری قوی جناح اصلاحات در مشهد یکی از دلایل ناکامی در انتخابات بود، با رحلت حجت‌الاسلام عبایی خراسانی در مشهد، اصلاح‌طلبان فاقد رهبری شدند و این شکاف به زودی پر نخواهد شد.
کسب ۲۷۰ هزار رای اصلاحات در مشهد بدون کوچک‌ترین امکانات به مثابه پیروزی است
وی با بیان اینکه جناح اصلاحات در این شهر از امکاناتی برخوردار نیستند و در چنین فضایی قطعا رقابت غیر ممکن خواهد بود، عنوان کرد: تا زمانی که فضای تهمت و بهتان در شهر مشهد حاکم باشد احتمال رقابت برابر وجود ندارد.
عضو هیات علمی علوم سیاسی دانشگاه فردوسی افزود: مشهد را نباید با دیگر کلان شهرها قیاس کرد، چرا که همین ۲۷۰ هزار رای، را با تمامی آن هجمه‌ها، اتهامات و کمبود امکانات باید پیروزی دانست.
وی با اشاره به اینکه حاشیه شهر مشهد همچون حاشیه دیگر شهرها است، حال آن که نتیجه انتخابات حاشیه شهر مشهد متفاوت از حاشیه شهر دیگر شهرها است و این مساله ناشی از ساختار متصلب قدرت در این شهر است.
اطهری اظهار کرد: نادیده گرفتن فرهنگ حاکم بر حاشیه شهر مشهد در بررسی نتیجه انتخابات درست نیست، چرا عنصر مذهب در مشهد بسیار تعیین کننده است.
عضو هیات علمی علوم سیاسی دانشگاه فردوسی با اشاره به اینکه هر چند که مردم حاشیه شهر مشهد نسبت به سایر انتخابات هم در این دوره حضور پر رنگی نداشت، یادآور شد: شکاف نسلی هم در مشهد نسبت به سایر شهرها عمیق‌تر است، به عبارت دیگر پدرسالاری در مشهد برجسته است و پدران تعیین کننده اصلی در خانواده هستند که دیگر اعضای خانواده به چه کسی رای دهند و،؟ این مساله ناشی از ضعف فرهنگ مدنی و شهری هنوز در مشهد دارد.
دو نرخ شدن بنزین و حذف یارانه‌ها تاثیر مستقیمی در نتیجه دور دوم انتخابات خواهد داشت
وی با بیان اینکه رد صلاحیت گسترده از نیروهای شاخص اصلاح‌طلب و ناشناخته بودن چهره‌های کاندیداهای این جناح از دیگر دلایل ناکامی بود، ادامه داد: حال آن که اصول‌گرایان از یک مرجعیت در امور برخوردارند و لیست هوالمطلوب مرجعیت نهایی تمامی اصول‌گراها است، در واقع لیست هوالمطلوب نشان از ائتلاف نهایی اصول‌گرایان در آخرین لحظات تبلیغات است.
عضو هیات علمی علوم سیاسی دانشگاه فردوسی با بیان اینکه مردم مشهد بر حسب تکلیف پای صندوق حاضر می‌شوند و نه حق، یادآور شد: متاسفانه جناح اصلاحات هنوز نتوانسته با عوام مردم ارتباط خوبی برقرار کند.
وی با تاکید بر اینکه اصلاح‌طلبان مدت‌ها است که در انتخابات خلع سلاح رسانه‌ای شده‌اند، افزود: نقش شبکه‌های اجتماعی را در پیروزی اصلاح‌طلبان پر رنگ نمی‌دانم.
اطهری در پایان دو نرخ شدن بنزین و حذف یارانه مردم را در آستانه مرحله دوم انتخابات کاملا برنامه‌ریزی شده دانست و افزود: این اقدام غیر اخلاقی است و نمایندگان دور نهم مجلس می‌خواهند به مردم این گونه القا کنند که دولت به فکر معیشت مردم نیست و این مساله تاثیر مستقیمی در نتایج دور دوم انتخابات خواهد داشت.
