نمایشگاه هنرِ ایستادگی؛ روایت افراد دارای معلولیت در گالری شیوا قلم
روز ششم آذرماه، گالری شیوا قلم میزبان نمایشگاهی متفاوت بود؛ رویدادی که نهتنها ویترینی برای آثار هنری، بلکه بستری برای بیان دردها، مطالبات و توانمندیهای افراد دارای معلولیت شد. این نمایشگاه به همت گروه فرهنگی و هنری «تاب» برگزار شد و ۷۰ نفر از افراد دارای معلولیت در کنار ۱۰ نفر از قربانیان اسیدپاشی و ۲۰ نفر از داوطلبان و اساتید مجموعه، مجموعاً ۹۰ هنرمند، آثار خود را در آن به نمایش گذاشتند.
در نخستین روز برگزاری نمایشگاه، علی ربیعی، دستیار اجتماعی رئیسجمهور و رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، به همراه اعظم صوفیانی، عضو هیات مدیره این انجمن، و محسن مرتضوی ــ کیوریتور و یکی از شرکتکنندگان نمایشگاه ــ از آثار هنری ارائهشده بازدید کردند. در جریان این بازدید، آثار معرفی و شرح کامل محتوایی و مفهومی آنها ارائه شد و گفتوگویی صمیمانه میان هنرمندان و مهمانان شکل گرفت. این بازدید بخشی از مجموعه برنامههای هفته علوم اجتماعی انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات با عنوان «فهم جهانهای دیگر؛ علوم اجتماعی و صداهای خاموش» بود که هدف آن دیدن و شنیدن تجربههای زیسته گروههای اجتماعی مختلف است. همزمان با نمایش آثار، نشستی با محوریت «هنر ابزار مقاومت» برگزار شد که در آن، قربانیان اسیدپاشی، افراد دارای معلولیت حرکتی، افراد دارای اوتیسم و سایر گروهها یا نمایندگانشان درباره مشکلات، چالشها و تجربههای زیسته خود سخن گفتند.
در جریان این نشست، علی کرمی کبیر، از هنرمندان عضو گروه فرهنگی هنری تاب، بر ضرورت دسترسی به آمار دقیق و بهروز از افراد دارای معلولیت، دادهمحور کردن سازمانهای مردمنهاد و ایجاد بانک اطلاعاتی از هنرمندان دارای معلولیت تأکید کرد و آن را پایهای برای برنامهریزی مؤثر در حمایت از این جامعه دانست. محسن مرتضوی نیز بر اهمیت تغییر نگاه جامعه نسبت به قربانیان اسیدپاشی و عبور از برچسبها و نگاههای ترحمآمیز تأکید کرد. یکی از مربیان هنر به ضرورت حضور نسل زد در فعالیتهای داوطلبانه و شناخت گروههای اجتماعی آسیبدیده اشاره داشت. شیوا، یکی از قربانیان اسیدپاشی، هدف خود را از حضور در این رویداد کمک به کسانی که تجربه مشابه دارند اعلام کرد. اعظم صوفیانی نیز بر اهمیت حضور مشترک هنرمندان دارای معلولیت و هنرمندان دیگر در کنار یکدیگر تأکید کرد تا شناخت بیشتری از ظرفیتها و محدودیتهای هم پیدا کنند. در پایان، علی ربیعی به جایگاه اثرگذار هنر در بازنمایی آسیبهای اجتماعی و توانمندسازی افراد حاشیهنشین اشاره کرد و نقش چنین رویدادهایی را در ارتقای آگاهی عمومی مهم و تعیینکننده دانست.
گروه فرهنگی و هنری «تاب» که برگزارکننده اصلی این رویداد بود، با همکاری مؤسسه فرهنگی تاب اعلام کرد که در کنار افراد دارای معلولیت ایستاده است و با همراهی انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، این مسیر را نه فقط در قالب فعالیتهای هنری، بلکه در حوزههای علمی و پژوهشی نیز دنبال خواهد کرد.
روز دوم نمایشگاه نیز به برگزاری نشستهای علمی و تخصصی در رابطه با وضعیت افراد دارای معلولیت، راهکارهای حمایت اجتماعی، نقش هنر در فرآیند بازتوانی و اهمیت سیاستگذاریهای دقیق اختصاص یافت؛ نشستهایی که با حضور فعال شرکتکنندگان و پژوهشگران همراه بود و فضای گفتوگو و هماندیشی را پررنگتر کرد.
این نمایشگاه، بیش از یک رویداد هنری، تجلی صدایی بود که سالها نادیده گرفته شده است؛ صدایی که اکنون در قاب هنر، خود را به گوش جامعه میرساند.
